Blog

Wystawa prac Ryszarda Grzyba „Obrazy różne z różnych czasów” ma z założenia prezentować najbardziej reprezentatywne dykcje i okresy w twórczości nestora nowej figuracji lat 80. Artysta w tamtym okresie (1983 – 92) był członkiem słynnej Gruppy, w której razem z Pawłem Kowalewskim, Jarosławem Modzelewskim, Włodzimierzem Pawlakiem, Markiem Sobczykiem i Ryszardem Woźniakiem niezwykle aktywnie wystawiali i występowali zarówno w Polsce jak i za granicą. Zgodnie z duchem i estetyką nowej ekspresji – komunikowane przez nich narracje i idee zwykle były poddawane w cudzysłów, chociaż nie działo się to bez autoironicznych akcentów. Świat przedstawiony w twórczości Ryszarda Grzyba może niektórym spośród odbiorców kojarzyć się z tajemniczym bestiarium, zobrazowanym przez osobliwe i na poły fantazmatyczne stworzenia, których genealogia sięga z jednej strony surrealizmu, a z drugiej –„Zoologii fantastycznej” Jorge Luisa Borgesa. Paradoksalnie – sam artysta dopatruje się genezy swojego malarstwa w młodości, kiedy jako dziecko podczas odwiedzin w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu zafascynowały go „tukany wielkodziobe i rajskie ptaki z rozwianymi ogonami w kolorach tęczy”. Te wczesne fascynacje sprawiły, iż w swej dojrzałej twórczości niejednokrotnie wracał do tamtych toposów, ponieważ, jak sam przyznaje: „Motyw jest (…) ważny, zwłaszcza, gdy tworzy napięcie dramatyczne obrazu”. Jednak należy też podkreślić, że Ryszard Grzyb jest bez wątpienia malarzem motywów, które lubi łączyć w szokujących koincydencjach, zaskakując grą skojarzeń i swobodą wyobraźni. Artysta przywiązuje także niesłychaną wagę do koloru, co wydaje się reperkusją utraconej Arkadii, ponieważ – jak sam wyznaje: „Kolor jest dobrodziejstwem, królestwem i podarunkiem. Kolor jest radością, wolnością i poezją”. Niezależnie od tego malarz stara się w swojej sztuce łączyć sprzeczności i tożsamości, co skutkuje niezwykłą oryginalnością i przewrotnością, a dowodzą tego tak przewrotne obrazy, jak przygotowywane na wystawę obrazy: „Wielcy Niewidzialni- wieczny powrót” (2019) czy „Żółty nosorożec w kałuży” (1990). /Roman Lewandowski

Ryszard Grzyb urodził się w 1956 roku w Sosnowcu. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, w pracowni prof. Zbigniewa Karpińskiego (1976–1979) oraz na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1979–1981). Dyplom uzyskał w pracowni prof. Rajmunda Ziemskiego W latach 1982 – 1992 był członkiem Gruppy, z którą̨ wystawiał i uczestniczył w jej akcjach. Był też współzałożycielem i wydawcą pisma Gruppy – „Oj dobrze już”. Od połowy lat 80. odbył kilka podróży artystycznych: w maju i czerwcu 1986 razem z Ryszardem Woźniakiem przebywał na stypendium w Berlinie Zachodnim, w latach 1990–1991 w Kolonii na zaproszenie Rafała Jablonki, w 1995 ponownie w Niemczech na stypendium w Lamspringe, a w 1996 w Saignon na zaproszenie Kamili Regent i Pierre’a Jaccauda. Jego obrazy znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Poznaniu, Galerii Zachęta, Muzeum Współczesnym we Wrocławiu. W Muzeach Okręgowych w Katowicach, Bytomiu, Toruniu, Bydgoszczy, Olsztynie, Fundacja Rodziny Staraków, Muzeum Jerke w Niemczech, w kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą. Równolegle do malarstwa uprawia twórczość́ poetycką, zadebiutował jeszcze w okresie studiów we Wrocławiu. Swoje teksty publikował w „Nowym Wyrazie” (1980, 1981), „Miesięczniku Literackim” (1981), w piśmie „Oj dobrze już ̋”, w publikacji Sztuka Najnowsza. Co słychać́, pod red. M. Sitkowskiej (Warszawa 1989), i Young Poets of a New Poland, (London 1993) oraz w piśmie artystycznym „Tytuł roboczy”, (2004) w „Twórczości”;(2015, 2016). Jego „Zdania Napowietrzne” zostały wydane przez Świat Literacki (2005). „Ja chrząszcz”;, wybór wierszy, Fundacja na rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza (2020). W 2004 rozpoczął multimedialny projekt Zdania napowietrzne, w ramach którego kolekcjonuje krótkie sentencje poetyckie, „absurdalne haiku” jak mówi i umieszcza je w kontekście zupełnie obcym poetyckim eksperymentom – na billboardach, pocztówkach, ołówkach, kubkach, zmienia je w neony, tabliczki informacyjne. Poprzez zawłaszczenie przestrzeni przeznaczonej dla innego rodzaju komunikatów, artysta wzmacnia siłę̨ ich przekazu, wywołując swego rodzaju suspens. Laureat Nagrody im. Jana Cybisa za 2010.

Zdjęcia / Krzysztof Tomasik