„Poza tabu, czyli desakralizacja sacrum i… profanum w sztuce XX wieku”
Prowadzenie: dr Roman Lewandowski
Centrum Aktywności Twórczej w Ustce / Zaruskiego 1a
wstęp wolny
Doświadczenie religijne, którego liczne świadectwa odnaleźć możemy w sztuce dawnej na niemal wszystkich kontynentach, w przeważającej większości było powiązane z występowaniem dyskursów instytucjonalnych określonych grup wyznaniowych. W XX w. artykulacja tego doświadczenia nie posiada już podobnego potencjału, a – co ważniejsze – zmienia się sposób jego obrazowania i kontekst społeczny. W rezultacie charakterystyczne dla współczesnego świata staje się doświadczenie sacrum, będące – jak pisze Mircea Eliade – przeżyciem i artykulacją „całości egzystencji, które objawia człowiekowi jego sposób bycia w świecie”. Co więcej – w artykułowanej we współczesnej kulturze przestrzeni sacrum ujawnia się niespotykana wcześniej dwuznaczność. Doświadczanie sacrum nieodłącznie związane jest z uobecnianiem się tabu, które – jak zauważa Freud –„z jednej strony określa coś świętego, poświęconego, z drugiej zaś – coś niesamowitego, niebezpiecznego, zakazanego i nieczystego”. Stąd wszelkie próby przekraczania granic obwarowanych przez tabu spotykają się zazwyczaj ze społecznym i/lub instytucjonalnym protestem. Wykład będzie ilustrowany pracami Andy’ego Warhola, Bettiny Rheims, Orlan, Pawła Althamera, Jarosława Modzelewskiego, Andresa Serrano i Roberta Gobera.
