"Alfabet sztuki" to warsztatowo-wykładowy projekt skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowych. Jego celem jest uwrażliwienie i przybliżenie uczestników do sztuki współczesnej, zapoznanie się ze specyfiką pracy artystycznej i zachęcenie do samokształcenia w tym kierunku.

Program realizowany będzie na trzech płaszczyznach poznawczych, które zamykają się w hasłach:

1. Wokół znaku
2. Wokół przedmiotu
3. Wokół metody

Zajęcia - dzięki akceptacji wszelkich form wypowiedzi - "wymuszać" mają działania własne, wyzwalać inwencję twórczą i poszukiwanie indywidualnej formy wypowiedzi. Poprzez próby własnej kreacji prowadzący oswaja uczestników z użyciem różnych środków ekspresji, narzędzi i materiałów. Co zmniejsza dystans uczestników warsztatów wobec warsztatu twórczego artysty. Spotkania te, ponadto mają zainspirować do zainteresowania sztuką, a następnie wyzwolić motywację do uzupełniania i pogłębiania wiedzy z historii sztuki, teorii widzenia, filozofii sztuki itp.
Bardzo ważną cechą projektu jest fakt, iż każdy uczestnik jest zachęcany do działania, a równoprawnie obok siebie mogą funkcjonować różne formy wypowiedzi (np. praca plastyczna obok manifestu).

Jednym z zadań planowanych warsztatów jest także uświadomienie ich uczestnikom roli dokumentacji w procesie twórczym i różnic pomiędzy aktem tworzenia a jego zapisem.
Integralną część projektu stanowić będą wykłady poruszające najistotniejsze zagadnienia sztuki współczesnej, prezentujące kierunki myślowe i tendencje na przestrzeni XX i XXI wieku.
Realizacja zadania rozłożona została na okres od września do grudnia 2008 roku.
W ramach realizacji zadania planujemy:

• organizację 6 trzydniowych spotkań warsztatowych, które poprowadzą wybitni artyści sztuki współczesnej
• organizację 5 wykładów z historii sztuki najnowszej

Szczegółowy harmonogram spotkań warsztatowych oraz wykładów:

Warsztaty

22 - 24 września: Andrzej Ciesielski

Warsztat dla młodzieży - scenariusz ramowy:

PAPIER

• Badanie i opisanie zastanej przestrzeni
• Cechy charakterystyczne - cechy powtarzające się
• Szukanie własnego miejsca - pola - przestrzeni
• Zmiana przestrzeni i jej opisanie
• Powrót do swego wybranego miejsca lub odkrytego na nowo
• Papier + pisak jako kontakt z najbliższym sąsiadem
• Papier gest
• Papier język
• Papier dialog
• Papier mówi, śpiewa, gra

29 września - 1 października: Ewa Zarzycka

WARSZTATY DLA MŁODZIERZY "KLUCZE DO SZTUKI"
(do faktów, zjawisk i procesów)

program wstępny

Cel:
Celem tych warsztatów jest przybliżenie ich uczestników do sztuki współczesnej
Uwrażliwienie na sztukę
Zapoznanie się ze specyfiką pracy artystycznej
Poznanie natury procesu twórczego
Przygotowanie do odbioru sztuki współczesnej
Zachęcenie do samokształcenia
Przygotowanie do samodzielnego poznawania i analizowania wydarzeń sztuki
Zainspirowanie do kreatywnego myślenia w życiu codziennym

1. WOKÓŁ ZNAKU - ALFABET WIZUALNY
   KWADRAT KOŁO TRÓJKĄT - znaczenie i sens wizualny,symboliczny, magiczny trzech najważniejszych figur geometrycznych.
   SZCZEGÓLNA ROLA KWADRATU W HISTORII LUDZKOŚCI - w sztuce, urbanistyce, architekturze.
   Ćwiczenia w galerii - tworzenie wypowiedzi z użyciem kwadratu.
   Ćwiczenia w mieście - próba czytania miasta : jego sensu geometrycznego jego substancji duchowej, magicznej,historycznej
    
2. WOKÓŁ PRZEDMIOTU - Ćwiczenia w odejściu od schematycznych wyobrażeń na temat przedmiotu.
   Próba odebrania przedmiotom przypisanych im funkcji i znaczeń.
   Próba przeniesienia przedmiotów w inny kontekst.
    
3. WOKÓŁ METODY
   ĆWICZENIA DOKONYWANIA WYBORU I STOSOWANIA ODPOWIEDNIEJ METODY W PRACY TWÓRCZEJ ( MOTYW KREACJI )
   Ćwiczenia w wykonywaniu zapisu i opisu procesu pracy.
   Ćwiczenia w prezentacji efektów swej pracy.
   Problemy dokumentacji - ćwiczenia w porównywaniu wyników swej pracy i efektów dokumentacji.
   Ćwiczenia w odniesieniu do przykładów ze sztuki współczesnej.
   Ćwiczenia z odniesieniu do przykładów prac powstałych podczas warsztatów.
   Przykładowe tematy:
   • historia kwadratu
   • wszechobecny kwadrat
   • czytanie...
   • tworzenie alfabetu
   • zużyty alfabet
   • ten przedmiot to...

8 - 10 października: Sophie Jocz

Warsztaty skierowane są do licealistów Liceum Plastycznego oraz Społecznego Liceum Ogólnokształcącego.

Zajęcia warsztatowe mają na celu zapoznać z postawami używania video jako jednego z mediów sztuki współczesnej. Najlepszym sposobem jest skierowanie uwagi na metodę pracy, aby uczestnicy po warsztacie mogli sami pracować nad własnymi formami. Sophie Jocz proponuje warsztaty video, których celem jest uświadomienie uczniom możliwości jakie daje video i zachęcenie ich do działania.

Uczestnicy warsztatów będą mieli okazję użyć kamery jako pewnego rodzaju ołówka /narzędzia/. Ma to na celu podkreślenie, że inwencja jest podstawowym kluczem ekspresji.

Projekt opiera się na czterech zajęciach:

• Krótki wykład o rozmaitych formach video
• Zajęcia z podstawowych technik używania sprzętu, zasad nagrywania video i dźwięku. Uczestnicy nagrają własne materiały.
• Oglądanie materiałów i dyskusja, dokonanie selekcji
• Zajęcia: metoda i podstawy pracy montażu. Stworzenie video.

15 - 17 października: Roma Nowak

Temat warsztatów "Mandala w przyrodzie" jako czysta forma przekazu, znaczenie symbolu, jego centrum, środka, siła przekazu kreski i koloru. Budowa na planie regularnym koła kwadratu, trójkąta z zachowaniem podziałów.

Roma Nowak
Studia w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu.
Dyplom w 1977 r. Na Wydziale Edukacji Artystycznej, aneks z rysunku w pracowni prof. Anny Tyczyńskiej. Studia Podyplomowe o kierunku Pedagogika Opiekuńczo-Wychowawcza w Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Pracuje jako pedagog szkolny od 19 lat prowadząc zajęcia plastyczne z młodzieżą.

6 - 8 listopada: Maria Wrońska i Tomasz Niedziółka

Warsztaty prowadzone przez Marię Wrońską i Tomasza Niedziółkę z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, mają charakter spotkań, gdzie każdy z uczestników za pomocą jemu właściwych środków wyrazu, wprowadza pozostałych w odkrytą dla siebie przestrzeń.
Pierwszego dnia uczestnicy odnajdują miejsce swoich działań. Kolejny dzień jest czasem oswajania i zaznaczania miejsca. Dzień trzeci to wprowadzenie innych w wykreowany przez siebie obszar i dzielenie się z innymi swoimi doświadczeniami.
Tematy dla dwóch grup:
1 Tchnienie - to odnajdywanie i ożywianie obszarów niepamięci
2 Ja Biały - to uaktywnienie swego ja , zaznaczanie swojej obecności

12 - 14 listopada: Jerzy Grzegorski

Warsztaty pt. "...jest w Tobie"
Celem warsztatu jest zmiana stereotypu i odczytywania wybranych słów - pojęć (np. piękno, lęk) poprzez działania artystyczne, zmieniające dotychczasowy sposób wypowiedzi i postrzegania "przestrzeni" (rzeczywistości) wokół nas.
W czasie trwania warsztatu, każdy z uczestniczących będzie miał możliwość indywidualnej interpretacji wybranych znaczeń i nazywanie ich przy pomocy środków plastycznych.

Wykłady

3 października Paweł Susid - wykład pt. "Kiedyś obrazy będą mówić"

Paweł Susid (ur. 1952 w Warszawie) - malarz, rysownik, projektant i pedagog. Absolwent ASP w Warszawie. Debiutował w latach 80. Prace z tamtego okresu wpisują się w nurt nowej ekspresji, na jego pracach często pojawia się tekst z szablonu, hasła bezpośrednio zwracające się do odbiorcy na temat polityki, sztuki i życia codziennego. Jest twórcą takich dzieł jak: "Niektóre dawne formy do ciastek", "Mówię wam, tak wygląda wasze życie".

17 października Anna Tyczyńska - wykład pt. "W poszukiwaniu raju utraconego"

Problem "dziecka/dzieciństwa" w dzisiejszym świecie, dotyczy zarówno dziecka, jak również ludzi dorosłych, wiąże się z "postawą dziecka" wobec rzeczywistości i jest diagnozowany, zwłaszcza w społeczeństwach wysoko rozwiniętych jako zespół chorobowy - SPP, Syndrom Piotrusia Pana, Piotrusia Pana który jest ucieleśnieniem mitu o szczęściu i możliwości pozostania dzieckiem w wyimaginowanym świecie dzieciństwa.
Dlaczego chcemy pozostać dziećmi?
Co sprawia, że doroślejąc dzieciństwo staje się coraz bardziej kuszące, tak bardzo że nie chcemy go opuszczać?

W sztuce XX wieku znajdziemy wiele przykładów twórczości odnoszącej się do problematyki dzieciństwa, dzieciństwa postrzeganego szeroko i w różny sposób...
Dzieciństwo można pojmować nie tylko jako czas dorastania, etap w życiu ludzkim, ale jako cześć własnej - osobistej historii, część własnego "ja", dzieciństwo to także "raj utracony", marzenie które chce się zatrzymać na zawsze...
Bourgeois, de Saint Phalle, Murakami, Piccinini, Balthus, Bellmer, Libera, Sosnowska - to tylko kilka nazwisk artystów odnoszących się w swoich pracach do tematu dziecka/dzieciństwa.
W ramach wykładu chciałabym zaprezentować również kilka swoich prac, które nawiązują do problematyki dziecka - dziecka wewnętrznego, uwięzionego w naszej podświadomości.

Anna Tyczyńska
Pracuje w zakresie instalacji, fotografii i sztuki obiektu.
1985-1990 - studia w ASP w Poznaniu
1990 - dyplom z wyróżnieniem w zakresie malarstwa i rysunku w pracowniach prof. Jerzego Kałuckiego i prof. Wojciecha Mullera
od 1991 - pracuje na ASP w Poznaniu na Wydziale Edukacji Artystycznej
od 1994 - prowadzi magisterska pracownię rysunku na Wydziale EA-SZ
od 2008 - prowadzi XVI pracownię rysunku (na stanowisku prof. ASP)
Mieszka i pracuje w Sadach pod Poznaniem.

21 października Zbigniew Warpechowski - spotkanie autorskie

Performer, malarz, poeta, autor licznych publikacji o teorii performance i sztuki współczesnej. Wykonał scenografię do ośmiu filmów fabularnych, w tym czterech w reżyserii Grzegorza Królikiewicza.
Urodził się 10 października 1938 roku w Płoskach na Wołyniu (ZSRR). W latach 1956-1962 studiował architekturę na Politechnice Krakowskiej, a w latach 1964-65 przez rok był studentem na Wydziale Form Przemysłowych w Akademii Sztuki Pięknych w Krakowie. Od 1985 roku jest członkiem Grupy Krakowskiej, a od 1986 roku należy do legendarnej Black Market - międzynarodowej grupy ośmiu performerów, występujących wspólnie dwa razy w roku na różnych kontynentach. Od 1992 roku współpracuje z galerią Zderzak w Krakowie. Mieszka i pracuje w Sandomierzu.
Zbigniew Warpechowski wykonał do tej pory ponad 250 performances w wielu krajach Europy, Azji i Ameryki Północnej. Jego prace malarskie znajdują się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Warszawie i Wrocławiu, Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum w Koszalinie.

23 października Piotr Krajewski - REWOLUCJE W SZTUCE NOWYCH MEDIÓW

Piotr Krajewski - krytyk, kurator i wykładowca, zajmuje się problemami współczesnej sztuki i kultury medialnej.
Współzałożyciel i dyrektor artystyczny WRO - Międzynarodowego Biennale Sztuki Mediów (od 1989) (http://wrocenter.pl), dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Twórczości Telewizyjnej PRIX VISIONICA (2006) http://prixvisionica.pl.
Kurator wystaw w Polsce i za granicą. Autor licznych publikacji, redaktor książek "Od Monumentu do Marketu. Sztuka wideo i przestrzeń publiczna" (2005), "Obrazy Energetyczne Józefa Robakowskiego" (2007). Wspólnie z Violettą Krajewską twórca licznych programów poświęconych sztuce mediów zrealizowanych dla Telewizji Polskiej.
Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyki Artystycznej AICA, Polskiego Towarzystwa Estetycznego oraz rady artystycznej Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.
W latach 2005 - 2007 członek rady programowej projektu Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, obecnie szef zespołu programowego projektu Muzeum Współczesne Wrocław.
Stale wykłada na Uniwersytecie Wrocławskim i na ASP w Poznaniu.
Mieszka we Wrocławiu.

14 listopada Sebastian Stankiewicz - "Myśl zmysłami, czuj rozumem"czyli jak daleko filozofia sztuki odeszła od praktyki artystycznej

"Myśl zmysłami, czuj rozumem", w ten sposób amerykański kurator Robert Storr sformułował ideę przewodnią weneckiego Biennale w 2007. Nic odkrywczego dla artystów i praktyków sztuki nie zawierało się w takim sformułowaniu tematu; ci którzy widzieli wystawę, nie zobaczyli na niej nic, co zmuszałoby ich do natężonego "rozumowania receptorami" lub "pojęciowego odczuwania", nic, co odbiegałoby od normalnych prezentacji sztuki współczesnej spotykanych poza Wenecją. Zamiast w praktykę artystyczną, idea Storra była wymierzona w wykrzywiony obraz sztuki w filozofii, która w dużym stopniu zasilana była i jest założeniami, kierującymi refleksję filozoficzną na temat sztuki w zupełnie inną stronę, niż zmierzała i zmierza praktyka artystyczna.
Uznanie zasadności wyzwania rzuconego przez Storra, wymaga krótkiego przeglądu przyczyn rozdźwięku między filozofią a sztuką oraz między estetyką, jako dyscypliną filozoficzną, a praktyką artystyczną, na przestrzeni ostatniego stulecia. Wykład będzie poświęcony krytyce filozofii i filozofii sztuki z perspektywy praktyki artystycznej; z jednej strony krytyce ogólnofilozoficznych założeń, które przyczyniły się do umniejszenia roli sztuki i estetyki w filozofii, z drugiej zaś, konsekwencji tych założeń: skrajnej subiektywizacji działań artystycznych, prób precyzyjnej demarkacji obszaru sztuki, fetyszyzacji wytworów artystycznych oraz "odcieleśnieniu" sztuki. Ten negatywny obraz zostanie zrównoważony pozytywną perspektywą w próbie odpowiedzi na pytanie: jakie warunki winna spełnić filozofia i filozofia sztuki (estetyka), aby uznać praktykę artystyczną, jako istotny sposób ludzkiego zaangażowania w rozumienie świata?
Sebastian Stankiewicz - historyk sztuki oraz filozof związany z Uniwersytetem Jagiellońskim, wraz z żoną Beatą Stankiewicz prowadzi w Krakowie mieszkanie23, prywatne miejsce dla sztuki.

---

koordynatorzy projektu:
Ewa Zarzycka
Maria Wrońska

Zrealizowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego